“Onze belofte aan arbeidsbeperkten is heel belangrijk. Werk geeft structuur, het gevoel dat je erbij hoort, en geeft eigenwaarde, nu nog meer dan vroeger. De Participatiewet beoogt dat iedereen mee moet kunnen doen. En het lukt, als je maar wilt.”
Aart van der Gaag
Aart van der Gaag is commissaris en boegbeeld van het project ‘Op naar de 100.000 banen’, een initiatief van VNO-NCW, MKB-Nederland en LTO Nederland. Tevens is hij inspirator voor de overheid bij hun taakstelling om 25.000 banen voor mensen met een arbeidsbeperking te realiseren. Van der Gaag en zijn projecten informeren werkgevers over het werken met mensen die een arbeidsbeperking hebben en inspireren ze om ook kansen te bieden aan mensen die het in de maatschappij niet kunnen redden.
Het gaat dan met name om mensen voor wie het moeilijk is om een passende baan te vinden vanwege lichamelijke of psychische aandoeningen, chronische ziektes of andere beperkingen. Deze mensen zitten nu veelal zonder werk thuis of komen net van het bijzonder onderwijs de arbeidsmarkt op. “Wat is er mooier dan voor hen iets te kunnen betekenen!”, aldus Aart.
“Onze belofte aan arbeidsbeperkten is heel belangrijk. Werk geeft structuur, het gevoel dat je erbij hoort, en geeft eigenwaarde, nu nog meer dan vroeger. De Participatiewet beoogt dat iedereen mee moet kunnen doen. En het lukt, als je maar wilt.”
Er is veel bereikt sinds de start van het plan. De Banenafspraak wordt door marktwerkgevers succesvol uitgevoerd omdat ervaringen intensief worden gedeeld. De communicatie is gericht op de uitvoering. De targets worden gehaald en zo wordt bewezen dat inclusie werkt. “En dat is cruciaal, want de banenafspraak bereik je met gedrevenheid, actiegerichtheid en willingness to do it“, aldus Aart.
Het succes van het 100.000 Banenplan, dat voor Corona nog met 12.000 banen voorliep op target, is volgens Aart te danken aan de praktische weg die is gekozen. Het begon met het samenbrengen van bedrijven, grote én mkb in allerlei bijeenkomsten, daarna aan praktijktafels met de diverse overheden. Hier kwam echt naar voren waar de schoen wringt. Bedrijven en ondernemers deelden waar ze behoefte aan hadden om werkgelegenheid te kunnen scheppen voor mensen met een verminderd arbeidsvermogen. Ook bespraken ze hun mogelijkheden en waar ze tegenaan liepen. En zo kwam aan het licht dat bedrijven een praktische kijk op beleid missen. Er bestonden bijvoorbeeld geen functieprofielen voor deze belangrijke groep mensen en dat terwijl elke handicap zo uniek is. Vooral voor het mkb zijn praktische zaken belangrijk als bijvoorbeeld: “Kan deze potentiële werknemer bellen of tillen?”
“Vanuit de praktijk hebben we veel ervaringen en ideeën overgebracht aan het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Dat leidde uiteindelijk tot grote veranderingen in de regelgeving. Ik noem hier onder andere de brede toepassing van de no-risk-regeling en uitbreiding van de doelgroep met VSO-schoolverlaters in het doelgroepregister.”
Het doorgeven van praktijkkennis aan de beleidsmakers zorgde voor een andere grote doorbraak: beleidsveranderingen worden nu eerst met bedrijven en met representanten van de doelgroep aan de praktijk getoetst voor ze worden ingevoerd.
Voor het coronavirus uitbrak, lag de uitvoering van het 100.0000 Banenplan voor op schema. De crisis drukt nu een zware stempel op de prachtige resultaten die al geboekt zijn. Veertig procent van de plaatsingen betrof namelijk een flexibel contract. Doordat veel bedrijven en ondernemers de afgelopen maanden in de knel raakten, zijn deze contracten in gevaar. Voor Aart voelt het nu als opnieuw beginnen, maar dan in een negatief economisch klimaat. Toch blijft hij positief: “Áls we dan opnieuw moeten beginnen, dan hoop ik dat we het doelgroepregister kunnen verbreden en er ook anderen met een afstand tot de arbeidsmarkt aan kunnen toevoegen. Denk aan ex-gedetineerden, statushouders, ouderen en langdurig werklozen!”
